คำบาลีกับศีล 5 ข้อ

เรียนรู้คำศัพท์บาลี ผ่านข้อความจากพระไตรปิฎก สุตฺต องฺ. (๓):ปญฺจก-ฉกฺกนิปาตา - หน้าที่ 229-230

โย ปาณมติปาเตติ 

โย ผู้ใด ปาณํ  อติปาเตติ  ทำให้สัตว์มีชีวิตตกล่วงไป (ตาย)

มุสาวาทญฺจ ภาสติ

จ  และ  มุสาวาทํ  ภาสติ  กล่าวถ้อยคำไม่มีมูลแห่งความจริง

โลเก อทินฺนํ อาทิยติ

อาทิยติ  ยึดถือเอา  อทินฺนํ  สิ่งใดใดก็ตามที่เจ้าของมิได้ยกให้  โลเก  ในโลก

ปรทารญฺจ คจฺฉติ

จ  และ  คจฺฉติ  ย่อมถึง  (ล่วงเกิน)  ปรทารํ  ซึ่งภรรยาของผู้อื่น 

สุราเมรยปานญฺจ โย นโร อนุยุญฺชติ

จ และ โย  นโร  คนผู้ใด  อนุยุญฺชติ  ชอบติดอกติดใจ  สุราเมรยปานํ  ซึ่งการดื่มสุราและเมรัยของมึนเมา

อปฺปหาย ปญฺจ เวรานิ ทุสฺสีโล อิติ วุจฺจติ
กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ นิรยํ โสปปชฺชติ ฯ

โส  คนผู้นั้น  อปฺปหาย  ยังไม่ยอมละ  ปญฺจ  เวรานิ  ซึ่งเวร 5 ประการดังกล่าว
วุจฺจติ   จะถูกเหล่าบัณฑิต  ขนานนาม  อิติ  ว่า  ทุสฺสีโล  คนทุศีล

โส  คนผู้นั้น  กายสฺส  เภทา  ภายหลังร่างกายแตกสลายไป (ตาย) 
ทุปฺปญฺโญ  จะเป็นคนไร้ปัญญา (โง่)  อุปปชฺชติ  จะเข้าถึง  นิรยํ  ซึ่งนรก

โย ปาณํ นาติปาเตติ

โย  ผู้ใด  ปาณํ  น  อติปาเตติ  ไม่ทำให้สัตว์มีชีวิต ต้องตกล่วงไป  (ตาย)

มุสาวาทํ น ภาสติ

น  ภาสติ  ไม่กล่าว  มุสาวาทํ  กล่าวถ้อยคำไม่มีมูลแห่งความจริง

โลเก อทินฺนํ นาทิยติ

น  อาทิยติ  ไม่ยึดถือเอา  อทินฺนํ  สิ่งใดใดก็ตามที่เจ้าของมิได้ยกให้  โลเก  ในโลก

ปรทารํ น คจฺฉติ

ย่อมไม่ถึง (ล่วงเกิน)  ปรทารํ  ซึ่งภรรยาของผู้อื่น

สุราเมรยปานญฺจ โย นโร นานุยุญฺชติ

จ  และ  โย  นโร  คนผู้ใด  น  อนุยุญฺชติ  ไม่มัวติดอกติดใจ  สุราเมรยปานํ  ซึ่งการดื่มสุราและเมรัยของมึนเมา

ปหาย ปญฺจ เวรานิ สีลวา อิติ วุจฺจติ
กายสฺส เภทา สปฺปญฺโญ สุคตึ โสปปชฺชติ  ฯ

โส  คนผู้นั้น  ปหาย  ละเว้น  ปญฺจ  เวรานิ  ซึ่งเวร 5 ประการดังกล่าว
วุจฺจติ   จะถูกเหล่าบัณฑิต  ขนานนาม  อิติ  ว่า  สีลวา  คนมีศีล

โส  คนผู้นั้น  กายสฺส  เภทา  ภายหลังร่างกายแตกสลายไป (ตาย) 
สปฺปญฺโญ  จะเป็นคนมีปัญญา (ฉลาด)  อุปปชฺชติ  จะเข้าถึง  สุคตึ  ซึ่งสุคติ

แปลเรียบเรียงใหม่โดย วันนา มากมาย
18 ก.พ.2565