ศัพท์บาลี

ตารางคำศัพท์ในระบบ ปัจจุบันมีจำนวน 621 คำ

No. คำบาลี ธาตุ คำแปล สาระเพิ่มเติม
1 อมฺพาฏก อมฺพ มะกอก

- อมฺพตีติ อมฺพาฏโก
ต้นไม้ที่มีเสียง
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่าส่งเสียง
อฏ ปัจจัย ก สกรรถ, ทีฆะ อ เป็น อา)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

2 อมฺพา อมฺพ, อม แม่, มารดา

- อมฺพติ รกฺขตีติ อมฺพา
ผู้รักษาบุตรธิดา (อมฺพ ธาตุในความหมายว่ารักษา
อ ปัจจัย อา อิตฺ.)

- อมฺพยเต เสฺนเหน อุปคมฺยเตติ อมฺพา
ผู้อันบุตรธิดาเข้าไปหาด้วยความรัก
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่าไป, ถึง
อ ปัจจัย อาอิตฺ.)

- อมียติ คมียตี ปุตฺตธีตเรหีติ อมฺพา
ผู้อันบุตรธิดาไปหาคือเข้ามาคลอเคลีย
(อม ธาตุในความหมายว่าไป, ถึง
พ ปัจจัย อา อิตฺ., ลบสระหน้า)

- อมียเต ปูชิยเต ปุตฺตธีตเรหีติ อมฺพา
ผู้อันบุตรธิดาบูชา
(อม ธาตุในความหมายว่าบูชา
พ ปัจจัย อา อิตฺ., ลบสระหน้า)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

3 อมฺพร อมฺพ ผ้า, เครื่องนุ่งห่ม

- อมฺพียเต สทฺทียเตติ อมฺพรํ
ผ้าอันผู้คนส่งเสียงทัก คือถามราคาหรือชมว่าสวยงาม
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่าส่งเสียง อร ปัจจัย)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

4 อมฺพร อมฺพ อัมพร, ท้องฟ้า, อากาศ, กลางหาว

- อมฺพตีติ อมฺพฏฺฐา
ไม้ที่มีเสียง
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่าส่งเสียง
ฐ ปัจจัย อา อิตฺ., ซ้อน ฏฺ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

5 อมฺพฏฺฐ อมฺพ ตุมกาเถา, จิงจ้อ

- อมฺพตีติ อมฺพฏฺฐา
ไม้ที่มีเสียง
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่า ส่งเสียง ฐ ปัจจัย อา อิตฺ., ซ้อน ฏฺ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

6 อมฺพณ, อมฺมณ นี เรือโกลน, สัดจอง, รางน้ำ

- อมฺพุํ เนติ อเนนาติ อมฺพณํ
อุปกรณ์เป็นเครื่องนำน้ำไป
(อมฺพุ บทหน้า นี ธาตุในความหมายว่านำไป
ยุ ปัจจัย, แปลง ยุ เป็น อน, น เป็น ณ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

7 อมฺพ, อมฺพก อมฺพ, อม บิดา

- อมฺพติ รกฺขตีติ อมฺโพ
ผู้รักษาบุตรธิดา
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่ารักษา อ ปัจจัย)

- อมฺพยเต เสฺนเหน อุปคมฺยเตติ อมฺโพ
ผู้อันบุตรธิดาเข้าไปหาด้วยความรัก
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่าไป, ถึง อ ปัจจัย)

- อมียติ คมียตี ปุตฺตธีตเรหีติ อมฺโพ
ผู้อันบุตรธิดาไปหา คือเข้ามาคลอเคลีย
(อม ธาตุในความหมายว่าไป, ถึง พ ปัจจัย, ลบสระหน้า)

- อมียเต ปูชิยเต ปุตฺตธีตเรหีติ อมฺโพ
ผู้อันบุตรธิดาบูชา (อม ธาตุในความหมายว่าบูชา พ ปัจจัย, ลบสระหน้า)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

8 อมฺพ อมฺพ น้ำ

- อมฺพติ อภินาทํ กโรตีติ อมฺโพ
ผู้ส่งเสียงได้
(อมฺพ ธาตุในความหมายว่าส่งเสียง อ ปัจจัย)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

9 อมฺพ อม มะม่วง

- ผลกาเมหิ ชเนหิ อมียติ คมียตีติ อมฺโพ
ต้นไม้อันผูู้ต้องการผลไปหา
(อม ธาตุในความหมายว่าไป, ถึง พ ปัจจัย, ลบสระหน้า)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

10 อมุตฺต อาวุธที่ถือไว้กับมือ

- ฉุริกาทิกํ อาวุธํ ปาณิโต น มุตฺตนฺติ อมุตฺตํ
อาวุธที่ไม่พ้นไปจากมือ
(น+มุตฺต, แปลง น เป็น อ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

11 อมิลาต บานไม่รู้โรย

- ปุปฺผมาสุํ น มิลาตมสฺส ภวตีติ อมิลาโต
ดอกไม้ที่ไม่มีความร่วงโรยตลอดกาล
(น+มิลาต, แปลง น เป็น อ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

12 อมาวสี วส วันดับ, วันเดือนดับ

- อมา สห วสนฺติ รวิจนฺทา ยสฺสํ สา อมาวสี
ดิถีเป็นที่อยู่ร่วมกันแห่งดวงอาทิตย์กับดวงจันทร์
(อมา บทหน้า วส ธาตุในความหมายว่าอยู่ ณี ปัจจัย)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

13 อมล อม แก้วเพทาย

- อมติ คจฺฉตีติ อมลํ
รัตนชาติที่เป็นไปปกติ
(อม ธาตุในความหมายว่าเป็นไป อล ปัจจัย)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

14 อมราวตี, อมรวตี อมราวดี, วิมานของพระอินทร์

- อมรา เอติสฺสํ สนฺตีติ อมราวตี
วิมานเป็นที่มีเทวดาอยู่
(อมร บทหน้า วนฺตุ ปัจจัย อี อิตฺ., ทีฆะ อ ที่ ร เป็น อา, แปลง นฺตุ เป็น ต)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

15 อมร มร อมร, เทวดา

- มรณํ มโร, นตฺถิ โส มโร ยสฺสาติ อมโร
ผู้ไม่มีความตาย
(น+ มร+อ, แปลง น เป็น อ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

16 อมตฺต อม ภาชนะ, เครื่องปั้นดินเผา

- กาลนฺตรํ อมติ ปวตฺตตีติ อมตฺตํ
ภาชนะที่เป็นไปในระหว่างกาลคือใช้ได้ระยะเวลาหนึ่ง
(อม ธาตุในความหมายว่าเป็นไป อตฺต ปัจจัย)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

17 อมตา อม มะขามป้อม

- นตฺถิ มตํ เอติสฺสํ เหตุภูตายาติ อมตา
ผลไม้ที่เป็นสาเหตุให้ไม่มีความตาย คือใช้เป็นยาที่ทำให้อายุยืนได้
(น+มต+อา, แปลง น เป็น อ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

18 อมตป ปา เทวดา

- สุธาหารสฺส ปาตพฺพสฺสปิ สมฺภวโต อมตํ อมโตสธํ วา ปิวตีติ
อมตโป

ผู้ดื่มน้ำอมฤตหรืออมตโอสถจากอาหารทิพย์
(อมต บทหน้า ปา ธาตุในความหมายว่าดื่ม อ ปัจจัย, ลบสระหน้า)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

19 อมต มร ไม่ตาย, พระนิพพาน, น้ำอมฤต, น้ำทิพย์, สุธาโภชน์

- นตฺถิ เอตฺถ มตํ มรณนฺติ อมตํ
สภาวะที่ไม่มีความตาย
(น+มต, แปลง น เป็น อ)

- นตฺถิ เอตสฺมึ อธิคเต ปุคฺคลสฺสมตนฺติ อมตํ
สภาวะที่เมื่อบรรลุแล้วความตายของบุคคลย่อมไม่มี
(น+มต, แปลง น เป็น อ)

- น มตํ มรณมเนนาติ อมตํ
น้ำเป็นเหตุให้ไม่ตาย
(น+มต, แปลง น เป็น อ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

20 อมจฺจ อำมาตย์, องคมนตรี, ราชเลขา, ขุนนาง

- สพฺพกิจฺเจสุ รญฺา อมา สห ภวตีติ อมจฺโจ
ผู้เป็นร่วมกันกับพระราชาในกิจทั้งปวง
(อมา ศัพท์ในความหมายว่าร่วมกัน บทหน้า
จฺจ ปัจจัย, รัสสะ อา เป็น อ)

อ้างอิงแหล่งที่มา ศัพท์วิเคราะห์

หนังสือสวดมนต์ข้ามปี